Transparentost Srbija sprovela je tokom 2015. godine istraživanje, ocenjivanje i rangiranje svih gradova, opština i gradskih opština u Srbiji na osnovu kriterijuma transparentnosti, određenih preko 87 indikatora.
Konačne ocene, odnosno indeksi, teoretski su mogle da budu u rasponu od 0 do 100, a u praksi su između 11, što je najniža ocena koju imaju dve opštine, i 74.
Gradovi i opštine, njih 145, rangirani su zajedno, dok su 23 gradske opštine ocenjene, ali ne i rangirane, s obzirom na činjenicu da nemaju iste nadležnosti kao opštine, ali i da se u praksi različiti indikatori neprimenljivi na pojedine gradske opštine.
Prosečna ocena je 40, što je relativno nisko. Ocenu iznad 50 imaju 32 lokalne samouprave, iznad 60 njih osam, dok samo jedna opština ima ocenu veću od 70.
Prosečna ocena za opštinu Bečej je 57.
Uočeno je da se, u najvećem broju slučajeva, odredbe propisa koje se tiču transparentnosti poštuju u onoj meri u kojoj postoje sankcije za kršenje obaveza. Obaveze koje ne povlače sankcije ili su mehanizmi sankcionisanja nedelotvorni, često se krše. Malobrojni su slučajevi istupanja van zakonskog okvira i preduzimanja mera koje nisu obavezne a mogu da unaprede transparentnost. To se odnosi i na stanje internet sajtova, informatora o radu, na informacije dostupne u uslužnim centrima i prostorijama uprave, na postupanje po zahtevima za dostavljanje informacija, uređenje procedura i praksu u vezi sa radom skupštine, u vezi sa budžetom, javnim rasprvama, javnim preduzećima.
Uz ograničeni broj pozitivnih primera, opšta karakteristika internet sajtova (više od polovine indikatora odnosi se na stanje sajtova) je mali broj informacija o budžetu, odluke skupština koje se teško pronalaze, vrlo malo informacija o izboru direktora javnih preduzeća i ustanova, neažurni informatori koji često ne sadrže ni osnovne informacije propisane zakonom i podzakonskim aktom.
Pre razmatranja na sednici skupštine, predlozi akata se mogu naći na sajtovima manje od 20 opština i gradova, a dnevni red naredne sednice na sajtovima manje od četvrtine jedinica lokalne samouprave (JSL ).
Usvojene odluke mogu se naći na sajtovima dve trećine opština.
Više od 30 opština na sajtu nema objavljen budžet , a ažurne podatke o izvršenju budžeta ima tek nešto više od 10 odsto opština.
Više od trećine opština ima informator o radu koji nije ažuriran duže od šest meseci.
Eksplicitan iznos plata lokalnih funkcionera može se naći u informatorima manje od polovine opština. Vidno istaknute procedure i rokove za postupanje po predmetima u prostorijama uprave ili u uslužnom centru ima tek desetak opština.
LTI – nova metodologija
Transparentnost Srbija uvela je novu metodologiju za ocenjivanje i rangiranje jedinica lokalne samouprave na osnovu indeksa transparentnosti – LTI. Indeks je zbir pozitivnih poena dobijenih iz indikatora koji su podrazumevali analizu sajtova, dokumenata, odnosno odgovora dobijenih na zahteve za slobodan pristup informacijama i neposredan uvid u funkcionisanje uprave, odnosno uslužnih centara, kao i podataka dobijenih od drugih organa. Svi gradovi i opštine ocenjeni su i rangirani. Gradske opštine takođe su ocenjene, ali ne i rangirane.
Sve indikatore na osnovu kojih su lokalne samouprave ocenjivane, tabele, ocene i indekse možete videti u tabeli. Analiza sadrži detalje o metodologiji, načinu na koji je istraživanje sprovedeno, ocenu stanja i preporuke za unapređenje transparentnosti. Na interaktivnoj mapi možete videti rang i ocenu svih opština i gradova i pogledati zasebne stranice sa podacima za sve lokalne samouprave ponaosob.
Indeksi transparentnosti po kategorijama za opštinu Bečej:
Skupština – od maksimalnih 15, 12
Budžet – od maksimalnih 16, 12
Jedinica lokalne vlasti i građani – od maksimalnih 15, devet. Opština Bečej je u ovom slučaju druga na tabeli, prva je opština Kanjiža sa 11
Informacije – od maksimalnih pet, dva
Javne nabavke – od maksimalnih četiri, četiri
Informator – od maksimalnih šest, šest
Javna preduzeća i javne ustanove – od maksimalnih 18, pet
Javne rasprave i javni konkursi – od maksimalnih osam, dva
Osnovni indikatori – od maksimalnih 26, 16
Istraživananje i pojedinačne podatke o opštinama možete videti na sledećem linku:
Indeks transparentnosti lokalne samouprave LTI 2015
