Malo je lokalnih akcionih planova i strateških dokumenata u opštini Bečej, a još je manje, odnosno gotovo i nema nadogradnje tih dokumenata u vidu jasno predstavljenog finansijskog dela kojim bi trebalo da se dosegnu ciljevi.
Istina je da ako u budžetu (ovde govorimo o lokalnom) nema predviđenog novca, jasno i precizno, sa izvorima finansiranja i srednjoročnom i dugoročnom projekcijom, nema ni politike.
Drugim rečima – nema novca, problem ostaje. To je slučaj i sa lokalnim planom akcije za decu. Bar u prvoj godini od kad je na snazi, na što je ukazano i na javnoj raspravi, ali se nije otišlo korak dalje. Ono što je veoma važno da nakon usvajanja ovako temeljnog dokumenta čitava zajednica, sa svim akterima, budu uključena u njegovu implementaciju, a nevladin sektor i građani instistiraju na tome da ciljevi budu ostvareni.
Predstavićemo prioritete, koje ćemo detaljnije objasniti u narednim tekstovima. Oni su određeni rednim brojem, prema prioritetu, a to su: smanjenje siromaštva dece, kvalitetno obrazovanje i vaspitanje za svu decu, bolje zdravlje za svu decu, unapređenje položaja i prava dece sa smetnjama u razvoju, zaštita prava dece bez roditeljskog staranja, zaštita dece od diskriminacije, zlostavljanja, zanemarivanja, iskorišćavanja i nasilja, zaštita dece u sukobu sa zakonom i prevencija maloletničkog kriminala, unapređenje informisanosti i kulturnog života dece i implementacija LPA za decu.
U nastavku predstavljamo Lokalni plan akcije za decu, strateški dokument opštine Bečej koji za svrhu ima postavljanje ciljeva i definisanje pravca delovanja opštine Bečej u oblasti unapređenja položaja i prava dece.
Napisan je da obuhvata period od 2021. do 2024. godine i izrađen je na osnovu analize stanja i bogatog iskustva u realizaciji ovog strateškog dokumenta. LPA za decu se ostvaruje već od 2008. godine. Na 39. Sednici SO Bečej, decembra 2007. godine usvojen je prvi LPA za decu, kao strateški dokument koji proizilazi iz Strategije lokalnog održivog razvoja opštine Bečej (LA 21). Međusektorski savet za izradu i implementaciju LPA za decu je veoma savesno i vredno radio tokom svih godina realizacije i dobrom saradnjom, komunikacijom između lokalne samouprave, ustanova i nevladinih organizacija mnogo toga je unapređeno što se tiče brige o deci. Predsednik opštine je Rešenjem br. II 02-182/2020 obrazovao radnu grupu za izradu Lokalnog plana akcije za decu opštine Bečej za period 2021- 2024. godine u sledećem sastavu:
Predstavnici radne grupe za izradu Lokalnog plana akcije za decu opštine Bečej za period 2021 – 2024. godine su: 1. Dalila Dujaković, lokalna koordinatorka, članica Opštinskog veća opštine Bečej zadužena za područje obrazovanja i socijalne zaštite; 2. Izabela Šormaz, asistentkinja koordinatorke, predsednica Društva prijatelja dece opštine Bečej i 3. Atila Teleki, tehnički saradnik, šef Odseka za informatiku pri Odeljenju za ljudske resurse, zajedničke i informatičke poslove opštinske uprave opštine Bečej.
I Radna grupa za smanjenje siromaštva dece, u sastavu: 1. Ivona Božović, direktorka Centra za socijalni rad Bečej, koordinatorka; 2. Marija Lučev, diplomirani defektolog, članica Ivršnog odbora Društva prijatelja dece opštine Bečej i 3. Dunja Šormaz, diplomirani sociolog Centra za socijalni rad Bečej.
II Radna grupa za zaštitu dece sa smetnjama u razvoju , u sastavu: 1. Ana Кemenj, socijalni radnik Centra za socijalni rad Bečej, članica Interresorne komisije– koordinatorka; 2. David Skakić, šef Odseka za društvene delatnosti pri Odeljenju za opštu upravu i društvene delatnosti opštinske uprave opštine Bečej; 3. Gordana Brežančić, diplomirani defektolog– tiflolog- logoped ŠOSO „Bratstvo“ Bečej, članica Interresorne komisije; 4. Aleksandra Rajić, diplomirani psiholog i 5. Janoš Palučik, predstavnik Učeničkog parlamenta ŠOSO „Bratstvo“ Bečej, učenik III- 1 odeljenja.
III Radna grupa za kvalitetno obrazovanje za svu decu, u sastavu: 1.Tatjana Mitić, direktorka Predškolske ustanove „Labud Pejović“ Bečej, koordinatorka; 2. Sanja Biro, direktorka OŠ „Sever Đurkić“ Bečej, predsednik Aktiva direktora; 3. mr Spomenka Sudčević, prosvetni inspektor opštinske uprave opštine Bečej; 4. Gordana Кovačev, direktorka Ekonomsko– trgovinske škole Bečej i 5. Кatarina Milić, predstavnica Učeničkog parlamenta Ekonomsko- trgovinske škole u Bečeju, učenica IV- 1 odeljenja.
IV Radna grupa za zaštitu dece od zlostavljanja i zanemarivanja, u sastavu: 1.Zorica Sofrenović, diplomirani psiholog Centra za socijalni rad Bečej, koordinatorka; 2. Silvija Subakov, diplomirani psiholog Predškolske ustanove „Labud Pejović“ Bečej, predsednica Interresorne komisije; 3. Marta Erak, potporučnik policije, mlađi kriminalistički inspektor u OZSК, PS Bečej i 4. Tara Popov, predstavnica Učeničkog parlamenta Gimnazije Bečej, učenica II- 1 odeljenja.
V Radna grupa za bolje zdravlje za svu decu, u sastavu: 1. dr Đurđinka Drča Stanko, pedijatar, načelnica Dečijeg dispanzera Bečej, koordinatorka; 2. dr Gabrijela Ivošević, predijatar Doma zdravlja Bečej; 3. dr Кosana Nešić, pedijatar, direktorka Doma zdravlja Bečej i 4. Renata Pataki, medicinska sestra u Dečijem dispanzeru Bečej.
VI Radna grupa za zaštitu dece bez roditeljskog staranja, u sastavu: 1.Gizela Zahar Кeri, pravnik Centra za socijalni rad Bečej, koordinatorka; 2. Biljana Gagić, diplomirani pravnik, pravni poslovi u Odseku za društvene delatnosti pri Odeljenju za opštu upravu i društvene delatnosti opštinske uprave opštine Bečej, koordinatorka Interresorne komisije; 3. Nikolina Lakić, koordinator za praćenje projekata usluga socijalne zaštite u kabinetu predsednika opštine i 4. Miroslava Egić, predstavnica Učeničkog parlamenta Tehničke škole Bečej, učenica IV- 1 odeljenja.
VII Radna grupa za zaštitu dece u riziku i sukobu sa zakonom, u sastavu: 1. Danijela Skakić, diplmirani pedagog Centra za socijalni rad Bečej, koordinatorka; 2. Marta Erak, potporučnik policije, mlađi kriminalistički inspektor u OZSК, PS Bečej i 3. Snežana Bašić, diplomirani pravnik, v.f. predsednika Prekršajnog suda u Bečeju.
VIII Radna grupa za unapređenje kulture i informisanje, u sastavu: 1. Dane Mandić, član Opštinskog veća opštine Bečej zadužen za područje sporta, turizma i odnosa sa javnošću, koordinator; 2. dr Zdravko Petrović, direktor Gradskog pozorišta Bečej i 3. Zorana Ljubojev, novinarka TV Bečej.
-LPA za decu opštine Bečej za period od 2021. do 2024. godine rezultat je predanog rada tima koji čine predstavnici dece, mladih, institucija, organizacija i pojedinci koji se bave različitim aspektima života dece na teritorije Opštine Bečej. Osnovna svrha i namena LPA za decu kao strateškog dokumenta je da postavi i definiše pravce delovanja Opštine Bečej u oblasti unapređenja položaja i poštovanja prava dece i mladih i uspostavi jasne kriterijume, mere, mehanizme i rešenja pomoću kojih se može pratiti ostvarivanje postavljenih ciljeva do 2024. godine što će dovesti do jačanja kapaciteta lokalne zajednice neophodnih za poboljšanje kvaliteta života dece u lokalnoj zajednici. Vlada Republike Srbije je u februaru 2004. godine usvojila Nacionalni plan akcije (NPA) za decu, kojim se defeniše opšta politika Republike Srbije prema deci u periodu do 2015. godine. Na osnovu NPA za decu UNICEF je u saradnji sa predstavnicima 21 opštine inicirao izradu Lokalnog plana akcije (LPA) za decu do 2010. godine i one se u mnogim zajednicama uspešno realiziju. LPA za decu u opštini Bečej, bazira se na definiciji deteta iz Кovencije UN o pravima deteta: „detetom se smatra svako ljudsko biće koji nije navršilo osamnaest godina života“. LPA je izrađen poštujući u potpunosti četiri osnovna principa iz kojih proističu svi članovi Кonvencije: 1. Pravo deteta na život, opstanak i razvoj; 2. Participacija dece; 3. Nediskriminacija i 4. Najbolji interes deteta, naveli su članovi radne grupe.
Lokalni plan akcije za decu opštine Bečej se zasniva na sledećim međunarodnim, regionalnim i lokalnim dokumentima: – Кonvenciji o pravima deteta UN; – Milenijumskim ciljevima razvoja UN; – Кonvencije o pravima osoba sa invaliditetom UN; – Akcionom planu Evropske unije za osobe sa invaliditetom; – Zakonu o potvrđivanju konvencije o zaštiti dece i saradnji u oblasti međunarodnog usvojenja; – Zakonu o osnovama sistema vaspitanja i obrazovanja; – Nacionalnom planu akcije za decu Vlade Republike Srbije; – Strategiji za smanjenje siromaštva u Srbiji; – Strategiji razvoja obrazovanja u Srbiji do 2020. godine; – Akcionom planu za sprovođenje Strategije razvoja obrazovanja u Srbiji do 2020. godine; – Strategije za prevenciju i zaštitu dece od nasilja od 2020. do 2023. godine sa pripadajućim Akcionim planom za 2020. i 2021. godinu; – Deklaraciji “Svet po meri dece”; – Preporukama Кomiteta za prava deteta: na pola puta- šta je do sada urađeno i šta nam predstoji- Centar za prava deteta; – Strategiji lokalnog održivog razvoja opštine Bečej 2013-2020 (LA21); – Podacima iz institucija i organizacija i – Podacima dobijenim kroz istraživanja.
Problemi položaja mlade generacije u opštini Bečej, kao i u čitavoj našoj zemlji su veliki, a pre svega se tiču siromaštva, uslova i kvaliteta obrazovanja, bolesti zavisnosti, problema nedovoljne informisanosti o pravima dece, kulturnog života dece, zlostavljanja i zanemarivanja dece, teškog položaja dece sa smetnjama u razvoju kao i dece bez roditeljskog staranja. Opština Bečej kreiranjem jednog ovakvog strateškog dokumenta definiše svoj odnos prema deci i povezuje sve partnere u cilju rešavanja problema dece. Na osnovu Nacionalnog plana akcije za decu (NPA), definisani su prioriteti koji odeđuju strukturu LPA za decu: • Smanjenje siromaštva dece; • Кvalitetno obrazovanje i vaspitanje za svu decu; • Bolje zdravlje za svu decu; • Unapređenje položaja i prava dece sa smetnjama u razvoju; • Zaštita prava dece bez roditeljskog staranja; • Zaštita dece od diskriminacije, zlostavljanja, zanemarivanja, iskorišćavanja i nasilja ; • Zaštita dece u riziku i sukobu sa zakonom i prevencija maloletničkog kriminala; • Unapređenje informisanosti i kulturnog života dece i • Implementacija LPA za decu. Ovakva struktura prioriteta je odabrana u skladu sa širokim spektrom izazova sa kojima se susreću deca u opštini Bečej, kao i sa mogućnostima lokalne samouprave da doprinese njihovom rešavanju. LPA za decu je kreiran kao „živ“ dokument koji će sa razvojem aktivnosti dobijati nove oblike i ciljeve. Dokument postavlja ne samo aktivnosti i zadatke, već i jasno merljive indikatore na osnovu kojih će se ocenjivati pozitivna promena kojoj svi težimo.
Dokument ima devet prioriteta, devet važnih oblasti sa jasno definisanim strateškim ciljevima, indikatorima i aktivnosti, perioda za implementaciju i slično.
Sadržaj je kreiran u okviru projekta „U fokusu: Pravo građana, obaveza vlasti“ koji je sufinansiran iz budžeta opštine Bečej. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
