Lokalni plan akcije za decu naročito obraća pažnju na problem siromaštva i uslovima u kojima deca žive i rade. Posebno je važno unaprediti položaj dece koja žive u selima i na obodima grada. Naročito su poražavajući trendovi povećanja dečjeg rada koji su mnogi zloupotrebljavali tokom pandemije korona virusa kada se nastava odvijala van uobičajenog boravka u školi. Ovo napominjemo sa ciljem da skrenemo pažnju da, pored toga što nije na deci da uvećavaju kućni budžet, dečji rad, bilo kakvo angažovanje dece ispod 15 godina starosti, je i zabranjeno zakonom.
Prema strategiji za smanjenje siromaštva Republike Srbije, siromaštvo pored nedovoljnih prihoda za zadovoljenje životnih potreba, podrazumeva i nemogućnost zapošljavanja, neodgovarajuće stambene uslove i neadekvatan pristup osnovnim dobrima i uslugama što ugrožava sposobnost najsiromašnijih da u potpunosti participiraju u društvenim procesima. Prema podacima za 2018. godinu 7,2 % građana Republike Srbije živelo je ispod apsolutne linije siromaštva koja je za tu godinu iznosila 12 286 dinara mesečno po potrošačkoj jedinici. Apsolutno siromaštvo još uvek je zastupljenije u vangradskim naseljima u odnosu na gradska (10,4% naspram 4,8%).
Prema podacima CSR Bečej u 2019. godini registrovano je 1171 dete koje je koristilo usluge socijalne zaštite iz vangradskih naselja a svega 488 dece iz gradskog naselja. Na teritoriji naše opštine preko 13% stanovništva ostvaruje pravo na novčanu socijalnu pomoć. Analizu trenutnog stanja u Opštini Bečej započećemo podacima o broju stanovništva. Broj stanovništva je na popisu 2011. (objavljen 2013.) godine bio 37.351 (19035 žena i 18316 muškaraca).
Od toga, u urbanom naselju oko 23.895 i u pet naseljenih mesta – 13.456 stanovnika. Prema statističkim podacima koji su objavljeni na zvaničnom sajtu opštine Bečej projektovan broj stanovništva za 2019. godinu iznosi 30853 stanovnika. Iz ovih podataka vidi se i dalje smanjenje broja stanovništva, koje je i bilo očekivano. Razlozi koje navodimo za ovakav problem su sledeći: nizak prirodni priraštaj, migracije građana pretežno u zemlje EU zbog mogućnosti boljih uslova zapošljavanja itd. Što se tiče demografskih karakteristika uočava se tendencija pada broja dece. Prema broju novorođenih stanovnika u opštini Bečej u toku 2019. godine registrovano je 281 novorođeno dete, što ne odgovara jasnoj slici priraštaja stanovništva, jer u opštini Bečej ne postoji porodilište, pa se stanovnice Bečeja porađaju u bolnicama u Novom Sadu, Senti ili Vrbasu.
U 2019. godini na teritoriji Opštine Bečej ukupno je zaposleno 8311 osoba. Prema podacima sa kojima raspolažemo iz 2019. godine u opštini Bečej evidentirano je 2.241 nezaposlenih osoba. U toku 2019. godine pravo na penziju po osnovu zaposlenosti je ostvarilo 6.763 lica. Prema popisu stanovništva opštine Bečej iz 2011. godine samo 44 lica izjašnjavaju se kao pripadnici romske nacionalnosti. Nijedna ustanova u opštini Bečej ne vodi evidenciju o pripadnicima romske nacionalnosti, a pretpostavka je da je njihov broj drastično veći i da su pogođeni najekstremnijim oblicima siromaštva na teritoriji opštine Bečej. Razlozi za to su mnogostruki: nezaposlenost, neuključenost u obrazovni sistem, neinformisanost o pravima iz oblasti socijalne zaštite, institucionalna nedostupnost…
U toku 2018. godine u okviru projekta „Radno angažovanje Roma i Romkinja kao teže zapošljivih lica na primarnoj selekciji otpada“ sprovedena je anketa prilikom koje je terenskim radom anketirano 369 osoba (164 muškarca i 205 žena) koje su se izjasnili kao Romi.
Sa obzirom da je po domaćinstvu anketu popunjavalo samo jedno lice, procenjuje se da ukupan broj Roma daleko veći, da iznosi negde oko 2000 lica. Obrazovni status romske nacionalne zajednice je i dalje najniži u odnosu na sve druge nacionalne zajednice u Srbiji. Procena je da je tako i u našoj opštini, iako se beleži blagi rast iz godine u godinu. Začarani krug siromaštva može se prekinuti samo ukoliko se ulaže u njihovo obrazovanje i zapošljavanje i razvijaju se potencijali dece od samog rođenja. Prema evidenciji romskog koordinatora, trenutno se 363 dece romske nacionalnosti nalazi u sistemu osnovnoškolskog (311) i srednjoškolskog (52) obrazovanja, a 44 dece u sistemu predškolskog obrazovanja. U našoj opštini jedan od prioriteta je socijalno- pedagoška podrška ovoj deci. Nedovoljna iskorišćenost postojećih kapaciteta, neadekvatan pristup sistemu obrazovanja, nezaposlenost, odsustvo motivacije i interesa za aktivnim traganjem za poslom i zapošljavanje, migracije, zakonska regulativa za ostvarivanje prava na penziju i drugi faktori uticali su na značajan porast broja siromašnih. Ukupan broj aktivnih korisnika u registru CSR na evidenciji u 2019. iznosio je 4409 korisnika, od toga 2118 muškaraca i 2291 žena. Broj dece korisnika usluga socijalne zaštite na aktivnoj evidenciji CSR Bečej za 2019 godinu iznosi 1659, od toga je 867 muškog pola a 792 ženskog pola (od 0-2 godine života 148 dece, od 3-5 godina života 293 dece, od 6-14 godina života 776 dece i od 15-17 godina života 442 dece). Prema podacima CSR 668 dece živi u ekstremnim uslovima siromaštva.
Najveći broj korisnika materijalnih davanja iz oblasti socijalne zaštite je na području Bačkog Petrovog Sela, Bačkog Gradišta i III Mesne zajednice. Rezultati istraživanja pokazuju da mnoga domaćinstva žive u siromaštvu generacija za generacijom. Siromaštvu su izložene porodice sa više dece, porodice sa decom sa smetnjama u razvoju, samohrani roditelji, žrtve nasilja, porodice koje žive u vangradskim naseljima, porodice koje su se tek doselile u opštinu Bečej a ne ostvaruju nikakav trenutni prihod, romske porodice… U skladu sa opredeljenjem da bi deca trebala da budu prioritet, moramo unaprediti položaj sve dece sa posebnom odgovornošću prema deci koja žive u siromaštvu i socijalnoj isključenosti.
Sadržaj je kreiran u okviru projekta „U fokusu: Pravo građana, obaveza vlasti“ koji je sufinansiran iz budžeta opštine Bečej. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
